AGAÇLAR
KAYIN
YETİŞME BÖLGELERİ
Kayın ağacının tarihte eşsiz bir yeri vardır. Avrupa’da hem mobilya hem de yakacak olarak yüzyıllardır kullanılmıştır. İnsanlık tarihinde böylesine önemli bir yeri olan kayın ağacının yetişme alanlarına baktığımızda ise; nemli, kumlu ve humuslu topraklarda çok daha verimli yetiştiğini görmekteyiz. Dünya üzerinde yetiştiği bölgeler; Orta Avrupa’dan başlayıp, devamında Balkan yarımadası, Yunanistan, Bulgaristan, Türkiye ve Kafkasya’ya kadar uzanır. Ayrıca Asya ve Amerika kıtası üzerinde yetişen türleri de bulunmaktadır. Nitekim kayın ağacı, Güneydoğu Avrupa’daki en önemli ticari sert ağaç türlerinden bir tanesidir.
İTHALAT ve İHRACAT HACMİ
Kayın kerestesi global anlamda talebi yüksek bir üründür. Kayın ihracatı yapan ülkelerin başında Almanya olmak üzere Romanya, Hırvatistan, Bosna-Hersek, Sırbistan ve Fransa ülkeleri gelmektedir. İthalatçı ülkeler ise başta Çin olmak üzere Mısır, İtalya, Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Arap Emirlikleri ve Almanya ülkeleri olmuştur.
ÖZELLİKLERİ/YAPISI
Dünya üzerinde 10’dan fazla türü bulunan kayın ağacı, genellikle yetiştiği ülkenin ismini alır. Yavaş büyüyen kayın ağacı, yetiştiği bölgeye göre yılda 20 ile 40 cm. arasında yüksekliğe ulaşır. Yetişkin bir kayının gövde uzunluğu ortalama 25 ile 35 metre arasında, gövde çapı ise 40 ile 120 santimetre arasındadır. Gövdeleri oldukça dolgun ve düzgün bir yapıdadır. Ayrıca; dayanıklı, gözeneksiz ve güçlü bir yüzeye sahiptir. Çok ince damarlı olmasına rağmen yine de sert ve sağlamdır. Ağacın özgül ağırlığı 680 ile 720 kilogram metreküp arasında değişkenlik gösterir. Diri odun ile öz odun arasında renk farkı yok denecek kadar azdır. Genellikle diri odunu kırmızımsı beyaz, öz odunu ise kırmızımsı kahverengindedir.
İŞLENMESİ
Kayın ağacının yetişme şartları ve rutubet miktarı, kayının işlenmesini belirleyen en önemli etkendir. Açık havada yani toprak ve nemli alanlarda kullanılması, çürümelere neden olur. Bu yüzden, dış mekan kullanımları için uygun değildir. Nemli bir şekilde işleme sokulduğunda yamulmalar ve şekil değişimleri yaşanır. Bu duruma engel olmak için kayın kerestesinin ortalama 1.5-2 ay gibi bir süre fırınlanması gerekir. Ancak bu süre kerestenin kalınlığına göre değişebilir.
Buharlı bükme ile çok iyi sonuçlar elde edilir. CNC tornada rahatlıkla işlenirken, el aletleri ve makinelerde ise orta derecede direnç gösterir. Ön delme işlemi yapıldıktan sonra çivileme ve vidalama işlemi rahatlıkla yapılır. Kolay yapıştırılabilir, renk verilebilir ve çok güzel cila tutma özelliğine sahip dekoratif bir ağaçtır.
KULLANIM ALANLARI
Geniş bir kullanım alanına sahip olan kayın ahşabının esnek yapısı ve işlenebilir özelliği ile mobilya, lambri, spor aletleri, oyuncak, alet sapları, tornacılık ve müzik aletleri yapımında kullanılır. Dayanıklı ve sert yapısı ile daha çok kontraplak, papel, parke, levha ve kaplama alanlarında kullanılmaktadır.